Wettelijk gezien is kalk een bodemverbeterend middel en geen meststof. Voor de eenvoud hebben wij echter meststoffen en grondverbeteringsmiddelen samen behandeld onder de noemer meststoffen. In de natuur wordt calcium bijna steeds als carbonaatkalk (CaCO3: calciumcarbonaat) gevonden. Het komt o.a. veelvuldig voor in kalksteen, kalkmergel en schelpen. Die materialen kunnen gemalen worden en zo gebruikt. In de klassieke landbouw worden ze ook als grondstof gebruikt om sneller werkende kalkmeststoffen mee te fabriceren.
De waarde van kalkmeststoffen
De waarde van kalkmeststoffen hangt af van verschillende factoren, die wij in bijgaande tabel vermelden:
– De zuurbindende waarde: geeft aan in welke mate de meststof de grond minder zuur maakt.
– De werkingssnelheid: alle toegelaten kalkmeststoffen bevatten carbonaatkalk en zijn dus eerder traag werkend.
– Fijnheid: om gewoon uit te strooien is een fijnheid van T100 of T200 voldoende. Om te stuiven neem je de fijnste soorten.
– Het magnesiumgehalte: de meeste natuurlijke kalkmeststoffen bevatten ook een bepaald percentage magnesium.\Wanneer grondonderzoek een te lage pH vaststelt en ook te lage magnesiumgehaltes zoals in lichte grond wel vaker voorkomt, kan je een kalkmeststof met hoog magnesiumgehalte gebruiken (bijv. Dolomiet)
Kalkmergel
Kalkmergel wordt gedolven in mergelgroepen, o.a. in Nederlands Limburg. Na maling verkrijgt men een tamelijk vochtig product (10 tot 20% vocht), dat bestaat uit zand, leem en calciumcarbonaat. Het is goedkoop. Het werkt zeer zacht en langzaam en is vooral geschikt voor lichte gronden. Voorbeeld: kalkmergel (Marnebel).
Landbouwkalk
Door kalkmergel van leem en zand te zuiveren, te drogen en zeer fijn te malen, verkrijgt men landbouwkalk, ook wel koolzure landbouwkalk genoemd. Door de fijnheid werkt de kalk sneller dan bij kalkmergel. Voorbeeld: Dolokal. Het bevat waarschijnlijk wel minder sporenelementen dan dolomiet of zeewierkalk, maar mits voldoende organische bemesting, kan dit geen probleem vormen. Het is tamelijk goedkoop en overal verkrijgbaar.
Opgelet: niet te verwarren met landbouwpoederkalk of gebluste landbouwkalk of zakjeskalk, die niet aan te raden is in de biologische teelt. Door verhitting wordt carbonaatkalk namelijk omgezet in calciumoxide of ongebluste kalk of gebrande kalk:
CaCO3 -> CaO + CO2
Dit aggresief goedje wordt dan met water behandelt, d.i. ‘geblust’, waardoor er calciumhydroxide of gebluste kalk ontstaat.
CaO + H2O -> Ca (OH)2
Het is een dure en snel werkende meststof, die niet voldoet aan de biologische norm, ‘niet chemisch bewerkt’. Daarenboven heeft ze nog als nadeel dat als ze samen met stikstofhoudende meststoffen, zoals stalmest en kompost, wordt gebruikt, er belangrijke hoeveelheden stikstof kunnen vervluchtigen zoals ammoniak (NH3).
Dolomiet
Dolomiet is een gesteente met naast een hoog gehalte aan calciumcarbonaat, een flinke portie magnesiumcarbonaat en aardig wat sporenelementen. De meststof met dezelfde naam wordt eruit verkregen door malen en drogen. In Belgie en Nederland wordt dolomiet ontgonnen met verschillende gehaltes aan magnesium. Door verschillende mengingen van deze producten ontstaan diverse producten met verschillende magnesiumgehalte, bijvoorbeeld in het gamma van Dolokal:
Dolokal 95 : 0% Mgo, zbw 52
Dolokal 85-10 : 5% Mgo, zbw 54
Dolokal 55-40 : 20% Mgo, zbw 58
Bepaling benodigde kalk
Voor elke 0,1 verhoging Ph is 2,9kg per 100m2 nodig. Dolokal of Dolomiet.
Doe het niet in één keer maar in minimaal 2 keer en het liefst vaker in 1 jaar.
Ophogen van bijvoorbeeld 3,2ph naar 6ph = 92kg per 100m2
Want 2,9kg per 100 m2 voor 0,1ph verhoging.
Wordt 29kg per 100m2 voor 1ph verhoging.